Η εκλογή Τραμπ ως καταλύτης – Αλλά προς τα πού;

30/11/2024 - 04:28

Του Νίκου Κασκαβέλη

Ο πλανήτης κινείται στο ρυθμό της (επαν)εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ. Από την αβεβαιότητα που κυριαρχούσε επί μήνες πριν την προεδρική εκλογή, στη βεβαιότητα της επερχόμενης αλλαγής. Που με τη σειρά της φέρνει νέα αβεβαιότητα και σειρά σεναρίων για το τι μέλλει γενέσθαι, στις ίδιες τις ΗΠΑ και κατ’ επέκταση στον υπόλοιπο κόσμο.

Ας το δούμε όμως από την αρχή. Η επικράτηση Τραμπ, όσο και αν πιθανολογούνταν, υπήρξε καθολική και εμφατική. Τέτοια πολιτική κυριαρχία, με τον έλεγχο όλων των Οργάνων και των βασικών θεσμών ελέγχου της εξουσίας, είχε καιρό να προκύψει. Τα αίτια αυτού του φαινομένου, ήδη έχουν αναλυθεί πολλαπλώς και βέβαια κύρια ευθύνη για αυτά, καθώς και για την πλήρη κατανόησή τους, έχουν οι Δημοκρατικοί, για σειρά πράξεων και παραλείψεων. Πρώτα απ’ όλα, το γεγονός, πως μετά την εποχή του αδιαμφισβήτητα χαρισματικού και διαχρονικά δημοφιλούς Μπαράκ Ομπάμα, κι ενώ είχαν τόσο χρόνο στη διάθεσή τους, δεν κατόρθωσαν να βρουν ένα πρόσωπο που να μπορεί να πείσει πως εκφράζει πειστικά τη νέα εποχή.

Μετά την οκταετία Ομπάμα, στράφηκαν στην Χίλαρυ Κλίντον, μια δυναμική και ικανή αναμφίβολα γυναίκα, που είχε όμως εξαντλήσει προ πολλού τη δυναμική της, αλλά και ταυτιστεί με ένα σύστημα διακυβέρνησης και ιδίως τα δεινά του. Και αργότερα, βρήκαν λύση ανάγκης στο πρόσωπο του νυν Προέδρου Μπάιντεν, ενός επιτυχημένου πολιτικού παλαιάς κοπής, που έκανε προς στιγμήν τη δουλειά για την οποία επελέγη, ήταν όμως εμφανές από καιρό, πως δεν είχε κάτι άλλο να προσφέρει. Η επιμονή, μέχρι λίγους μήνες πριν, στη συγκεκριμένη υποψηφιότητα, υπονόμευσε κάθε επόμενη προσπάθεια.

Για την ηττημένη αντιπρόεδρο των ΗΠΑ δεν θα πούμε πολλά, μια και μίλησε εύγλωττα το αποτέλεσμα, άλλωστε πιθανότατα της στοίχισε ο ελλιπής χρόνος για να αναπτύξει το πρόγραμμα και τα ιδιαίτερά της στοιχεία. Το γεγονός όμως πως δεν είχε κατορθώσει αυτά να καταστούν γνωστά, επί μία ολόκληρη τετραετία που ασκούσε τα καθήκοντα της αντιπροέδρου, όσο και αν αυτά δεν είναι κρίσιμα καθαυτά, μαρτυρά πολλά για το εύρος και το πολιτικό εκτόπισμα του προσώπου της. Τουλάχιστον σε αυτή τη συγκυρία.

Οι ΗΠΑ δήλωσαν πως δεν επιθυμούσαν για Πρόεδρο την πρώτη γυναίκα και μάλιστα έγχρωμη. Δεν επιθυμούσαν μία γυναίκα που εξέφραζε τη συνέχεια της εφαρμοζόμενης πολιτικής. Ήθελαν κάτι «άλλο», κι ας το γνώρισαν ξανά πριν λίγα μόλις χρόνια και ας το είχαν απορρίψει. Η αποστροφή τους σε κάθετι «συστημικό» ήταν τόσο έντονη, που θέλησαν με έντονο τρόπο να το εξοβελίσουν. Πιο πολύ συναισθηματικά και λιγότερο ορθολογικά. Γιατί ναι μεν η ακρίβεια κούρασε, όμως αντικειμενικά οι οικονομικοί δείκτες ευημερούσαν. Η Κυβέρνηση Μπάιντεν, ιδίως στην αρχή της, έδειξε θετικά δείγματα και σε τομείς κοινωνικής πολιτικής, περνώντας Νόμους που ουδείς κατάφερε στο παρελθόν, συμπληρώνοντας μάλιστα και το εμβληματικό Obamacare, ανάμεσα σε αυτά. Δεν της πιστώθηκε.

Ένα άλλο θέμα, πέρα της μεγάλης συζήτησης γύρω από την περίφημη woke ατζέντα και την εκτός λογικού μέτρου πολιτική ορθότητα, ήταν η, ως συνήθως για τους Δημοκρατικούς, ιδιαίτερα επεμβατική εξωτερική πολιτική. Η κοινή γνώμη, έδειξε κουρασμένη από τους «πολέμους», που χρέωσε εν πολλοίς στην Κυβέρνησή της και προτίμησε ένα σύγχρονο «οίκαδε» όπως υπόσχεται ο νέος Πρόεδρος. Το η «Αμερική πρώτα» είναι ένα εκ νέου μήνυμα επιστροφής της Αμερικής στα του οίκου της και αυτό απευθύνεται σε πολλά αφτιά διεθνώς. Τόσο σε συμμάχους (που πρέπει να μάθουν να ζουν χωρίς το πέπλο προστασίας του «θείου εξ Αμερικής»), όσο και σε επίδοξους τοπικούς ηγεμονίσκους, που πιθανόν να δουν ευκαιρίες, από τυχόν κενά που θα δημιουργήσει η απόσυρση του αμερικανικού παράγοντα.

Μερικά σχόλια στα ανωτέρω, θα άρχιζαν από τα προφανή, που όμως δεν αναφέρονται συχνά. Το κλισέ της βαθιά διχασμένης Αμερικής, επιβεβαιώθηκε εκ νέου. Εμείς, ο υπόλοιπος κόσμος, γνωρίζουμε μια συγκεκριμένη Αμερική. Αυτή της λάμψης και των σταρ. Του κινηματογράφου, του αθλητισμού, της μουσικής. Το σύνολο σχεδόν αυτής της γνωστής Αμερικής, όλοι οι μεγάλοι σταρ, τάχθηκαν αναφανθόν υπέρ της Καμάλα Χάρις. Βλέποντας αυτά, το κλασικό «σύστημα» της χώρας να είναι τόσο σαφές, πολλοί θεώρησαν πως το παιχνίδι είναι ανοικτό.

Η εκλογή Τραμπ, ήταν η υπόκωφη κραυγή των κρυφών ή μάλλον σιωπηλών ΗΠΑ. Των μη γνωστών εκτός της χώρας. Των πληθυσμών των αχανών αγροτικών και εν γένει «επαρχιακών» εκτάσεων, που θέλησαν να ακουστούν. Το μήνυμά τους εκπέμφηκε, απλά τώρα πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλη του την έκταση. Το άλλο ιδιαίτερο θέμα είναι η ικανότητα του Προέδρου Τραμπ, να περνάει πειστικά το μήνυμα του «αντισυστημικού». Αυτός, ένας δισεκατομμυριούχος, «προϊόν» εν πολλοίς του ίδιου του αμερικανικού συστήματος (ακόμα και του τηλεοπτικού), να κατορθώνει, πλαισιωμένος από άλλους υπερ-δισεκατομμυριούχους (πρωτεύων ο Μασκ), να πείθει πως κατανοεί, αλλά και εκφράζει καλύτερα τις ανάγκες ενός μικροαστού ή μικρομεσαίου, από μία αυτοδημιούργητη μαύρη γυναίκα, μορφωμένη και ταγμένη στην υπηρεσία του Δικαίου.

Είναι οπωσδήποτε παράδοξο. Όλη η παραδοξότητα της εποχής, οι συνωμοσιολογικές θεωρίες που άνθισαν επί μακρόν και ιδίως την εποχή του Covid, είχε τις επιπτώσεις της. Όταν έγινε της μόδας η εχθρότητα και ο φόβος προς ανθρώπους όπως πχ ο Μπιλ Γκέιτς – που επενδύει στην τεχνολογία των εμβολίων για την εξάλειψη ασθενειών -, αλλά παραμένει υψηλή η δημοφιλία του πλουσιότερου Μασκ, που αντίστοιχα επενδύει στην τεχνητή νοημοσύνη και τα εγκεφαλικά εμφυτεύματα. Εύγλωττοι, μέσα στα διάφορα αλλοπρόσαλλα που γράφονται, οι όχι και τόσο σπάνιοι πανηγυρισμοί εναντίον των… «σαυρανθρώπων» που τώρα θα πατάξει ο νέος Πρόεδρος.

Το παρόν άρθρο σέβεται αυτονόητα την επιλογή του αμερικανικού λαού. Σίγουρα, για την επιλογή τους είχαν τους λόγους τους και αυτοί πρέπει να γίνουν κατανοητοί. Τα αποτελέσματα της πολιτικής Τραμπ, θα αξιολογηθούν όταν επέλθουν. Σίγουρα η εξαγγελία περιορισμού των πολέμων ηχεί πολύ ευχάριστα. Πλην όμως, βάση κοινής λογικής και εμπειρίας, δεν είναι παράλογη και η ανησυχία. Γιατί, όπως και να έχει, σε έναν πολύπλοκο κόσμο όπως ο σημερινός, με τέτοιες και τόσο μεγάλες ανάγκες, αποτελεί σχεδόν κοινό τόπο, η θέση πως η συνεργασία των λαών είναι μονόδρομος.

Η πραγματικότητα της Κλιματικής Αλλαγής και Κρίσης, έχει καταστεί αυταπόδεικτη και δείχνει τα δόντια της σε κάθε ευκαιρία. Μπορεί αλήθεια να αποτελέσει πιο αποτελεσματική λύση η απόσυρση από τα διεθνή συνεργατικά σχήματα και ο απομονωτισμός του καθένα; Η απόσυρση των ΗΠΑ, ξανά, από τη Συμφωνία για το Κλίμα, δεν είναι ένα καλό νέο. Η απαξίωση, και πάλι, του ΝΑΤΟ, θα θέσει νέα δεδομένα. Και σε αυτό είναι επίσης που οφείλουμε, εμείς οι «άλλοι», να αποφανθούμε οριστικά. Θέλουμε στα αλήθεια μια ΗΠΑ αποσυρμένη στα του οίκου της; Είμαστε έτοιμοι, ως χώρες και ως Ευρώπη, να αναλάβουμε το αντίστοιχο βάρος που θα προκύψει όταν αποσυρθεί ο «διαιτητής»;

Γιατί ναι μεν, επί δεκαετίες φωνάζουμε, συχνά δίκαια, για τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ σε εσωτερικά θέματα των χωρών, σε αυτές όμως απευθυνόμαστε να παρέμβουν (ελλείψει άλλων στρατών επιβολής, πχ της ΕΕ ή του ΟΗΕ), όταν εμφανίζεται κάποιος διεθνής ταραξίας. Σε ποιον πχ κυρίως προσβλέπουμε όταν ο «αψύς» μας γείτονας παρεκτρέπεται; Ναι, πρωταρχικά στη δική μας Άμυνα, που ενισχύεται, όμως κρυφά όλο και στρέφουμε το βλέμμα και στο διεθνή «Βεληγκέκα» που θα επιβάλει (;) την τάξη αν κάτι ξεφύγει.

Επιπλέον, τώρα θα φανεί κατά πόσο είναι φιλολαϊκή μια πολιτική σχεδιασμένη από δισεκατομμυριούχους. Που φιλοδοξεί μάλιστα να περικόψει δαπάνες 2 τρις δολαρίων και να επιβάλει δασμούς παντού, εκκινώντας πολέμους άλλου είδους, ίσως και πιο τρομακτικούς. Για τις πολιτικές ελευθερίες, ας μην επεκταθούμε, αποτελούν αναλυμένο, πρώτο πεδίο ανησυχίας. Η νέα Κυβέρνηση, απαρτιζόμενη από ιδιάζουσες προσωπικότητες, έγινε και λίγο μόδα. Το αν θα αποτελέσει και τάση διεθνώς, έχει να κάνει και με την αποτελεσματικότητά της. Αν τα καταφέρει, ο κόσμος θα πάρει άλλη κατεύθυνση και πολλά εγχειρίδια πολιτικής θα αναθεωρηθούν ραγδαία. Αν όμως φέρει αντίθετα αποτελέσματα, ίσως απλώς αποτελέσει το αντιπαράδειγμα που θα προκαλέσει αντίθετη κίνηση με μεγαλύτερη φόρα. Ο χρόνος θα δείξει.

*Δικηγόρος (ΜΔΕ, ΜSc)

Adblock test (Why?)

Πηγή: capital

Σχετικά άρθρα

• Unique Post

Δημοσίευση από AutoPolis, Βρίσκεται στις κατηγορίες Διάφορες ειδήσεις

Σχολιάστε το άρθρο