«Το Ατίθασο Ρομπότ» του Κρις Σάντερς: Ο ενδιάμεσος κόσμος



17/10/2024 - 00:46

Ρομπότ τελευταίας τεχνολογίας ξεβράζεται εξαιτίας ναυαγίου σε νησί παρθένο από ανθρώπινη παρουσία. Ένα ρομπότ στην άγρια φύση. Άγρια που λέει ο λόγος δηλαδή, άγρια τόσο όσο. Και πανέμορφη το άλλο τόσο, αφού δεν την έχει καταπατήσει, μολύνει, αλλοιώσει ο ανθρώπινος παράγοντας. Ένα ρομπότ που δεν ανήκει κανονικά εδώ, ανάμεσα στα ζώα που ανήκουν κανονικά εδώ. Λείπει το ενδιάμεσο, λείπει ο άνθρωπος. Αλλά τι κι αν λείπει; Ακόμα κι όταν θέλει να μιλήσει για οτιδήποτε μη ανθρώπινο, είναι σαν να είναι καταδικασμένος και περιορισμένος να το βλέπει ανθρωποκεντρικά. 

Έτσι και στο «Ατίθασο Ρομπότ», ούτε ζώα είναι αυτά που στα αλήθεια θα δούμε να πρωταγωνιστούν, ούτε ρομπότ, αλλά πλάσματα τα οποία τελικά έχουν ανθρώπινες ιδιότητες, ανθρώπινα συναισθήματα και εννοείται ανθρώπινη γλώσσα. Τα σινεμά θα γεμίσουν με μικρούς ανθρώπους που θα έρθουν να πάρουν μαθήματα ζωής στην πιο ελκυστική συσκευασία, στη συσκευασία των animation, εκεί όπου η κινηματογραφική τέχνη ενσωματώνει τα παραμύθια, προσφέροντας εκθαμβωτικής ενίοτε ομορφιάς εικόνες και ακαταμάχητης ενίοτε συγκίνησης στιγμές, και μεγάλους ανθρώπους που είτε θα συνοδεύουν τους μικρούς είτε θα έχουν έρθει μόνοι τους, όχι μόνο επειδή η συγκεκριμένη ταινία δεν είναι μόνο για παιδιά, αλλά επειδή ο κόσμος των κινουμένων σχεδίων είναι σαν ένα τελευταίο καταφύγιο έναντι του αληθινού.    

alt
(from left) Roz (Lupita N’yongo), and Brightbill (Kit Connor) in DreamWorks Animation’s Wild Robot, directed by Chris Sanders.
alt
(from left) Fink (Pedro Pascal), Roz (Lupita N’yongo), and Brightbill (Kit Connor) in DreamWorks Animation’s Wild Robot, directed by Chris Sanders.

Αν ο άνθρωπος είναι για τον άνθρωπο λύκος, αν απογυμνώνοντας όλα τα στρώματα ζωτικών ψευδαισθήσεων οι κοινωνίες είναι ζούγκλες, όπου μόλις σφίξουν τα γάλατα ο ένας θα φάει τον άλλο ζωντανό, γιατί αυτό του υπαγορεύει το ένστικτο της δικής του επιβίωσης, ή γιατί αυτό του υπαγορεύει το ένστικτο της δικής του απληστίας, ή γιατί εν πάση περιπτώσει η κοινωνική συμβίωση μπορεί να λειτουργεί αδιατάρακτα μόνο αν τα αγαθά επαρκούν σε ικανοποιητικό βαθμό για όλους, τότε το να παρακολουθήσουμε όλα τα ζώα του δάσους να μαθαίνουν να συμβιώνουν αρμονικά, να συνεργάζονται και να αλληλοϋποστηρίζονται αντί να αλληλοτρώγονται, κάνοντας πέρα την ίδια τους τη φύση, ακόμα κι αν δεν μπορεί να σταθεί ως ουτοπικό όραμα, στέκεται όμως μια χαρά ως παρηγοριά, ως φυγή, ως παραμύθι. 

Είμαι ένα μικρό χηνάκι, είμαι ένα μικρό παιδί. Πες μου μια ιστορία για να με πάρει ο ύπνος. Είμαι ξύπνιο. Ξέρω ότι αν κλείσω τα μάτια και αφεθώ θα μεταφερθώ σε έναν άλλο κόσμο, σε μια παράπλευρη κατάσταση της συνείδησής μου. Εσείς οι μεγάλοι μπορεί να το έχετε συνηθίσει, όπως συνηθίζετε τα πάντα, και να μην σας κάνει τόσο εντύπωση, όπως τίποτα δεν σας κάνει τόσο εντύπωση πια. Αλλά αυτή η μετάβαση από τα ανοιχτά μάτια στα κλειστά, απ’ το ξύπνιο στον ύπνο, είναι ένα ταξίδι αρκετά τρομακτικό. Τι συμβαίνει; Πώς γίνεται; Από πού φεύγουμε και πού πηγαίνουμε; Ποιες είναι οι συνιστώσες της πραγματικότητας και της ύπαρξής μας; Περιμένετε να μας πάρει ο ύπνος χωρίς να γεμίσουμε άγχος; Δεν παίζει. Χρειαζόμαστε αγχολυτικό. Χρειαζόμαστε κάτι να μας ναρκώσει. Χρειαζόμαστε ως όχημα έναν τρίτο κόσμο που θα πατάει με το ένα πόδι του στον κόσμο του ξύπνιου και με το άλλο στον ονειρικό. Χρειαζόμαστε τον κόσμο των ιστοριών. Ακούμε. Βάλτε μας μέσα του. Ανάμεσα στο ξύπνιο και τον ύπνο, ανάμεσα στον κόσμο των παιδιών και τον κόσμο των ενηλίκων, ιστορίες οχήματα, ενδιάμεσοι κόσμοι, σινεμά.

alt
(from back center) Roz (Lupita N’yongo), and Brightbill (Kit Connor) in DreamWorks Animation’s Wild Robot, directed by Chris Sanders.

Δεν μπορώ να ξέρω αν πίσω από δημιουργήματα όπως «Το Ατίθασο Ρομπότ» υπάρχει μια αυθεντική ανάγκη για αφήγηση ιστοριών στις οποίες θα ηγεμονεύουν τα φωτεινά συναισθήματα, τα εμπνευστικά μηνύματα, τα εμψυχωτικά πρότυπα. Είναι αναμφίβολα φτιαγμένα με μεγάλη μαστοριά και αγάπη για το αντικείμενο, αλλά είναι άλλη κουβέντα το αν η κινητήρια δύναμη δημιουργίας είναι η αγάπη (ή έστω το αίτημά της) και ο ρομαντισμός. Ωστόσο πρόκειται μάλλον και για μια άνευ ιδιαίτερης σημασίας κουβέντα. Ακόμα δηλαδή κι αν η δημιουργία τέτοιων κινηματογραφικών κόσμων αποτελεί με τη σειρά της ένα ακόμα κομμάτι του παζλ του γενικευμένου κυνισμού στον πραγματικό, ακόμα κι αν με άλλα λόγια κατασκευάζουμε το συγκεκριμένο είδος animated παραμυθιών, προκειμένου να βγάλουμε καραβιές λεφτά και να τα φάμε στις κόκες και στο κάψιμο της υπερπολυτέλειας, είναι απολύτως απαραίτητο και αδιαπραγμάτευτα καλό να εξακολουθούν να δημιουργούνται κόσμοι όπως αυτός του «Ατίθασου Ρομπότ». 

Τους χρειάζονται τα παιδιά, τους χρειαζόμαστε κι εμείς. Χρειαζόμαστε να υπάρχει και να διασώζεται ένας τέτοιος παράλληλος κόσμος, απαλλαγμένος απενοχοποιημένα και καταστατικά εκ του genre του από τον κυνισμό. Εντάξει, η ενηλικότητα θα κερδίσει και θα μολύνει φουλ τα παιδιά, θα τα κάνει σαν τα μούτρα μας, θα τα κάνει λύκους για τους άλλους ενηλίκους, για τα άλλα πρώην παιδιά. Δεν θα μας απαλλάξει απ’ τον μελλοντικό κυνισμό κανένα «Ατίθασο Ρομπότ». Αλλά ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι και η ίδια του η δημιουργία ήταν προϊόν κυνισμού, εκείνο πάντως ως προϊόν, ως παραμύθι, ως έργο τέχνης, ως ταινία, κυνισμό δεν έχει. Είναι μια νησίδα στην οποία μπορούμε να μεταβιβαστούμε και να παρηγορηθούμε και να ξεχαστούμε και να ξεφύγουμε, για λιγότερο ίσως από δύο ώρες, αλλά αν είμαστε παιδιά, ποιος ξέρει, με κομμάτια του μέσα μας που θα κρατήσουν μια ζωή. 

[embedded content]

Εκείνο χηνάκι που το μεγαλώνει ένα ρομπότ κι αποκτά χούγια ρομπότ, εκείνη ρομπότ που μεγαλώνει ένα χηνάκι κι αποκτά χούγια ζώου, ανάμεσά τους μια αλεπού της προσκολλήσεως, του συμφέροντος αρχικά και φαινομενικά, του συναισθήματος εννοείται σταδιακά και κατά βάθος. Η αλληλουχία των συμβάντων, το τραύμα – ατύχημα και η επιλογή της επούλωσής του μετά. Η διαρκής προσαρμογή και ενσωμάτωση. Ο προγραμματισμός ρομπότ και ζώων. Η παράκαμψη του προγραμματισμού σου. Η αλλαγή της ίδιας σου της φύσης. Το να μαθαίνεις να ακούς με ένα διαφορετικό μέρος της καρδιάς σου. Το να έχεις καρδιά ακόμα κι αν δεν έχεις. Το να είσαι ρομπότ και ζώο αλλά οι άνθρωποι να μην μπορούν να σε φανταστούν ως ρομπότ και ζώο, παρά μόνο κατ΄εικόνα και καθ’ ομοίωσίν τους, αφού εσύ ο άνθρωπος είσαι το άπαν και το ιδανικό που όλοι πρέπει να φτάσουν, την ίδια ώρα που, όσο ειρωνικό κι αν είναι, κατεξοχήν εσύ ο άνθρωπος δεν πρόκειται ποτέ να φτάσεις.

Πηγαίνετε στο «Ατίθασο Ρομπότ» με παιδιά, πηγαίνετε και χωρίς παιδιά. Δεν θα το μετανιώσετε σε καμία απ’ τις δύο περιπτώσεις. Αν πάντως πάτε με παιδιά, η ταινία του Κρις Σάντερς θα γίνει πιθανότατα τμήμα της κιβωτού με τις ξεχωριστές τους αναμνήσεις, όπως ας πούμε έγιναν εντεκάμιση χρόνια πριν oι επίσης δικοί του «Κρουντς». Ψέματα όμως, τμήμα όχι μόνο της δικής τους κιβωτού. 

alt
(from left) Roz (Lupita N’yongo), and Brightbill (Kit Connor) in DreamWorks Animation’s Wild Robot, directed by Chris Sanders.

Adblock test (Why?)

Πηγή: elculture


Σχετικά άρθρα


Δημοσίευση από , Βρίσκεται στις κατηγορίες Πολιτισμός και Ψυχαγωγία

Σχολιάστε το άρθρο

*


Γκαλερί

Σχεδιασμός από MOD creative studio